Duurzame logistiek door de mobiliteit van de consument

Een aantal weken geleden mocht ik meedenken over de logistiek van de provincie Noord-Brabant in 2030. Een van de vragen daarbij was, hoe de distributielogistiek naar de Brabantse consument er uit zou moeten zien. Daar ontstond een nieuw idee voor duurzame logistiek: Gebruik maken van de mobiliteit van de consument.

Logistieke stromen voor consumenten worden steeds frequenter, dunner en langer. Dat geldt zowel voor distributielogistiek als voor retourlogistiek.

E-commerce aankopen en de "14 dagen op zicht" garantie alleen al zorgen voor een explosie van logistieke stromen van en naar het huisadres van de consument. Dat dit voor allerlei problemen en impact op duurzaamheid zorgt dat weten we. "Last mile" logistiek is ook hier een uitdaging. En met een beetje pech staan UPS, DHL en TNT Post allemaal op hetzelfde tijdstip aan de deur voor het afleveren van een e-pakketje, terwijl moeder op dat moment net de kinderen van school haalt. En dan hebben we opeens te maken met 3 dunne en lange stromen die hun doel missen en dus ook weet retour moeten. Morgen nog maar eens proberen. Natuurlijk zijn er allerlei oplossingen zoals tijdsblokken voor aflevering en zelf afhalen. Planning van tijdsblokken is voor de consument natuurlijk optimaal maar het is de vraag of dit tot de meest optimale en duurzame ritplanning leidt. Zelf afhalen bij een Kiala punt is logistiek gezien natuurlijk een goede oplossing.

De wet "kopen op afstand" geeft de kritische consument een zichttermijn van 7 (maar vaak 14) dagen om aangekochte producten zonder drempel weer terug te sturen. En hier wordt gretig gebruik van gemaakt. Van aangekochte e-kleding bijvoorbeeld komt zo'n 40% retour. Voor de "First mile" bestaan hiervoor al een aantal effectieve oplossingen. De consument kan zijn product zelf inleveren bij een TNT Post of Kiala punt.

Voor serviceretouren gaat de consument meestal naar de retailer of stuurt hij zijn terug naar de producent. Voor het inleveren van afgedankte spullen kan de consument naar de milieustraat en in sommige gevallen naar de retailer.

Er zijn dus al prima "pick up en drop off" oplossingen voor de optimalisatie van de "Last en First Mile". Maar het bezwaar is dat toepassing van deze oplossingen vaak door de producent wordt bepaald en daarmee vaak erg statisch zijn. Het is niet zonder meer gezegd dat deze oplossingen ook optimaal passen in de steeds andere mobiliteitssituatie van de consument. Die situatie is vandaag namelijk anders dan morgen.

Zou het niet mooi zijn als de consument zelf bepaalt waar hij zijn product komt ophalen of waar hij zijn retourproduct wil afgeven. Op dynamische wijze, afhankelijk van zijn huidige mobiliteitssituatie, bepaalt de consument zelf zijn eigen "Last mile" oplossing voor zijn e-aankopen. Op dezelfde wijze kiest hij zijn eigen "First mile" oplossing voor retouren. Zijn keuzes vandaag kunnen anders zijn dan die van morgen. Zijn eigen mobiliteit bepaalt zijn keuzes in de tijd.

Technisch moet het mogelijk zijn om de consument de keuzes te laten maken die uiteindelijk de logistiek erachter aansturen. En ook in de sfeer van de fysieke logistiek kan het alleen maar tot voordelen leiden, zoals schaalgrootte in distributie- en collectienetwerken. De uitdaging zit hem naar alle waarschijnlijkheid in het bewegen van de consument zelf. Want die moet natuurlijk wel voordelen zien van het feit dat hij zelf een deel van de logistieke keten regisseert en uitvoert. Hier zouden laagdrempeligheid, gebruikersgemak en beloning de sleutelwoorden tot de oplossing kunnen zijn.

Duurzame logistiek door de mobiliteit van de consument. Een utopie of werkelijkheid? Wie denkt er mee? Ondertussen zoek ik naar concrete toepassingen voor retourlogistiek.